Chociaż Ziemia jest jedyną planetą Układu Słonecznego, na której dziś istnieje życie, nie można wykluczyć, że w przeszłości istniało ono również na innych planetach Wszechświata. Organizmy żywe zasiedliły na Ziemi nie tylko wszystkie środowiska o sprzyjających warunkach, lecz także te, które na pozór są niekorzystne dla życia. Przestrzeń, w której utrzymuje się życie, nazywamy biosferą. Istoty żywe można spotkać w najgłębszych rowach oceanicznych, gdzie panuje miażdżące ciśnienie oraz na obrzeżach atmosfery. Niektóre z tych organizmów tolerują krańcowe temperatury otoczenia, żyjąc w lodach wokół biegunów lub w podwodnych gorących źródłach.
~Od najmniejszego do największego~
Życie przybiera najróżniejsze formy. Do dziś opisano niemal 2 miliony gatunków, lecz biologowie sadzą, że żyje ich na naszej planecie 4 miliony, a nawet znacznie więcej. Żywe organizmy osiągają rozmiary od kilku mikrometrów, czyli tysięcznych części milimetra (najmniejsze jednokomórkowce) do kilkudziesięciu metrów (płetwal błękitny) i ważą do 2000 ton (największe drzewa). Dzisiejsza różnorodność istot żywych jest zaledwie niewielką cząstką liczby gatunków minionych epok. W ciągu 3,8 miliarda lat istnienia życia, żyły i wymierały ich dziesiątki milionów.
~Kiedy, gdzie i jak?~
W tej długiej historii musiał nastąpić moment, w którym materia zaczęła żyć. Nasuwa się tu nie tylko pytanie ci pochodzenie życia, lecz przede wszystkim o to, jak odróżnić to. co żyje, od tego, co jest nieożywione. Naukowcy są zgodni, że życie pojawiło się w bardzo odległych czasach. Jego ślady zachowały się bowiem w skalach sprzed 3,8 miliarda lat. Badacze nie są jednak równie jednomyślni, gdy pada pytanie o to, jak powstało życie, ponieważ już samo jego zdefiniowanie jest trudne.
~Dobre pytanie~
Zdefiniowanie pojęcia żyda jest zarazem bardzo prosie i niezmiernie skomplikowane. Wydaje się nam jasne, że istota, która porusza się, odżywia, oddycha i rozmnaża się. jest istotą żywą. Ale im bardziej oddalamy się od zwierząt i roślin ku coraz prostszym formom żyda, tym więcej stawiamy sobie pytań. Kiedy docieramy do poziomu cząsteczkowego najmniej złożonych istot - na granicę między światem żywym i nieożywionym, problem zaczyna się komplikować. Należałoby zadać sobie pytanie, jakie cechy fragmentu materii przesądzają o tym. że możemy go bez wahania uznać za żywy.
~Kryteria~
Aby odpowiedzieć na to pytanie, ściśle związane z kwestią pojawienia się życia na naszej planecie, należy cofnąć się do niezmiernie odległych czasów.Przecie wszystkim trzeba ustalić kryteria, które umożliwiają zdefiniowanie życia. Zakłada się. że wśród pierwszych złożonych cząsteczek były takie, które opanowały umiejętność samopowielania oraz potrafiły korzystać z energii pochodzącej ze środowiska. Właśnie takie kryteria stosują biologowie do zdefiniowania życia. Żywa istota to według nich taka, która potrafi pobierać i przekształcać energię oraz może się rozmnażać, czyli posiada program funkcjonowania, kontroli i powielania. Program sen, czyli informacja genetyczna, jest zawarty w zupełnie wyjątkowych cząsteczkach - kwasach nukleinowych (RNA i DNA). Funkcjonowanie każdej, nawet najprostszej istoty żywej zależy jednak przede wszystkim od cząsteczek zupełnie innego rodzaju - białek. To, jak powinny one być zbudowane, jest zapisane właśnie